Се викам Иван Миланов; пријателите ме викаат Вања. Роден сум во Скопје пред 34 години и веќе седма година среќно оженет. Моментално престојувам во Велика Британија каде сум на докторски студии во областа на Стариот завет на Универзитетот во Велс, Лампетер.

Иако роден и одраснат во семејство на офицер и службеничка, религијата, од една страна, посебно христијанството, никогаш не била табу-тема во нашиот дом, но од друга страна никогаш подлабоко не се дискутирало на таа тема или, пак, се читала Библијата, основата на христијанското верување. За моите родители беше најважно да се применуваат моралните начела како што се љубов, чесност, искреност, несебичност, простување, трудољубивост. Сепак, никогаш не ми било свртувано внимание кон изворот на овие начела - Бог, ниту пак се сметало дека религиозноста е од суштинско значење.

Меѓутоа, искрено верувам дека Бог, личноста која ги вдахновила библиските писатели на Стариот и Новиот завет, никогаш нема да пропушти можност да го доведе секој поединец во допир со Библијата, на овој или оној начин. Исто така, уверен сум дека Бог е многу упорен во тоа и не се откажува лесно, така што тие можности се повторуваат сe додека човекот свесно не го прифати или одбие Божјиот повик. Но, човек може да се запраша: зошто е толку битно да се прифати или одбие овој повик? Моето искуство со овој феномен може да послужи како одговор.

Кога ќе се осврнам наназад во својот живот, заклучувам дека моето не баш многу јасно сфаќање за Бога во детството и периодот на адолесценција беше обликувано под влијание на домашното воспитување, формалното образование на еден социјалистички систем од доцните седумдесетти и рани осумдесетти, и неформалното образование стекнато од останатите извори како што се маалското другарување со останатите деца, телевизијата, филмовите, списанијата, стриповите и книгите прочитани вон наставната училишна програма. Меѓутоа, неколку искуства во кои беше мошне тешко да се вклопи сликата за едно семоќно суштество (оваа Божја особина беше основа на моето сфаќање на Бога тогаш). На пример, некои молби кои Бог не ми ги исполни ме наведоа да завземам попрецизна позиција: Бог, барем како јас го сфаќав, не може да постои. Или, пак, ако постои, тогаш не е добар Бог, бидејќи ако е добар, зошто тогаш не ми ги исполни моите молби?

Од друга страна, морам да кажам дека моето размислување за Бога, Неговото постоење и карактер не се одвиваше во некој вакуум. Некаде во раните тинејџерски години, мотивиран од суштинските прашања за смислата на животот (“зошто постојам, од каде доаѓам и каде одам?”), започнува моето трагање по соодветни одговори. Почетокот е одбележан со она што прво ми беше при рака - егзактните науки. Физиката и хемијата, кои низ призмата на атеистичката претпоставка каде постоењето или делувањето на секаква натприродна личност или сила е потполно исклучена, нудеа некое објаснување за светот и животот на него. Иако егзактните науки се основа за многу пронајдоци кои го подобруваат квалитетот на живот и го обогатуваат познавањето на светот во и околу нас, сепак една внатрешна мисла ме обземаше дека има нешто повеќе, нешто што не може да се долови со нивните методи. Овој внатрешен порив нема да ствине се додека не се сретнам со Оној кој го предизвикал, Бог.

Никако не можев да прифатам, ниту пак ми е логично до ден денешен, дека една убава работа како што е животот може да се заврши. Зошто да има крај на една љубов, дружење, младост? Зошто покрај убавите работи ни се случуваат и работи кои не ги посакуваме? Зошто болести, маки, злосторства, омраза? Чувствував, и сеуште тоа чувство не ме напушта, некој револт кон смртта, одбивање да се прифати како нешто нормално, како еден неминовен биолошки процес. Иако науката денеска многу прецизно може да ги објасни причините зошто настапила смрт во еден конкретен случај или зошто старееме, нема објаснување зошто смртта постои како антитеза на животот и како да се надмине. И не само одговор од каде смртта и начин да се надмине, туку и најважното: како да се живее еден исполнет живот.

Повеќе наклонет кон некое, така да се рече, научно или чисто рационално предубедување за постоењето, односно непостоењето на Бога, решив својата силно изразена желба кон спознавање на тоа „нешто повеќе“ да ја побарам во светот на тогаш се повеќе популарната парапсихологија. Втората половина на осумдесетите години од дваесетиот век бележи еден интензивен наплив на списанија („Арка“, „Треће Око“, „Тајне“...) и книги со содржини за најразлични натприродни појави, обиди за нивно објаснување, стекнување и владеење со натприродни способности, и воопшто теми кои говорат за нешто натприродно а во исто време звучат „научно“ и убедливо. Морам да признаам дека силно ме интересираше токму таа рационална страна на овие феномени, без амбиции да бидам активно вклучен во нивното случување.

Меѓутоа, она што таму го читав внесе повеќе збунетост во моите размислување, отколку што донесе некое „просветлување“. Се случуваше во едно списание или книга да бидат изнесени две сосема спротивни размислувања или тези. Но уште повеќе, одредена доза на несигурност, а понекогаш и страв, беа последица на идеите во овие книги за многу моќни феномени и сили кои не можат да се контролираат. Подоцна во животот сретнав многу луѓе, кои на овој или оној начин, биле или сеуште се жртва на нивната љубопитност и експериментирање со некои од феномените опишани во литературата која ја „голтав“ своевремено.

Вредно да се забележи е што читањето на ваква литература влијаеше на мојот став кон Бога и Неговата Реч - Библијата. Имено, скоро никаде не се негираше постоењето на Бога, но сепак Бог беше прикажан некако отсутен од сите случувања, некаде далеку или, пак, незаинтересиран. Заклучокот кој го донесував често беше дека нема никаква полза да му се обраќам нему за било што или да тој стане дел од мојот живот. Зошто би се осврнувал на некого кој не е заинтересиран за мене самиот и светот околу мене?

Што се однесува до Библијата, таа беше често прикажана како книга на која не може баш многу да и се верува. Причината за тоа е што, наводно, денешните копии на Светото Писмо или Библијата не биле верни на оригиналот и биле подложни на препишувачки грешки или намерни извртувања на нејзинита содржина од страна на христијанската црква низ текот на вековите. Од таму произлегува погрешното верување на некои луѓе дека постојат повеќе видови на Библија. Идеите за Бога како незаинтересирана личност и Неговата Реч - Библијата, како книга во која човек не може да се потпре во потрага по витални информации за реалноста во која живее, влијаеа на мене да изградам негативен став кон Библијата како кон книга за лековерни и непросветени луѓе. Јас, пак, се гордеев што не и верувам на Библијата. Се сметав себе си за мудар поради тоа.

Интересно е да се нагласи дека во периодот во кој ова се случуваше, јас не само што ја немав читано Библијата, туку никогаш ја немав видено со свои очи како изгледа. Всушност, мојот став беше резултат не на мое сопствено истражување на Библијата, туку а приори го прифатив ставот на некои други луѓе. Каква наивност, па дури и нечесност! Завземаш став за нешто, во овој случај дека Библијата која е денес на располагање, е фалсификуван документ, спремен си да го браниш тоа, да ги исмеваш оние кои и веруваат и мислиш дека си многу умен, а никогаш не си видел а камоли отворил да ја читаш Библијата. До ден денешен се среќавам со луѓе кои го имаат истиот став како јас некогаш, а никогаш во животот или не ја читале или дури не ја ни виделе Библијата. Чинам дека тоа се нејзините најгласни критичари.

Сета оваа потрага, која започна со еден чисто рационален обид да се осознае реалноста „надоградена“ со едно теоретско нурнување во полето на парапсихологијата, резултираше во еден оформен став дека одговорите кои ги барав не можат да се најдат само во религијата, а најмалку само во христијанството. Зошто во целост да ја прифатам христијанската слика за Бога и реалноста кога таа е базирана, барем така мислев, на Библијата која е всушност груб фалсификат? Во најдобар случај можев да дозволам дека има нешто во она што го тврдат христијаните, но секако треба најпрвин да се одвои вистината од фалсификатот. Некако ми се наметна заклучокот дека вистинските одговори кои ги барам можам да ги најдам „распрснати„ во сите религии, вклучувајќи ја и христијанската, и секако низ разговори, допишување и читање теми од полето на парапсихологијата. Тоа беше мојот следен правец на истражување.

Овој период на животот ми беше одбележан, исто така, со тет-а-тет средби и разговори со луѓе од најразлични верувања, вклучувајќи хиндуисти (поклоници на Кришна), будисти, Јеховини сведоци, Православни и Римокатолички христијани, атеисти, уфолози (луѓе кои се занимаваат со проучување на НЛО феномени) и луѓе кои ја посетуваа Христијанската адвентистичка црква, но не беа нејзини припадници во тоа време. Сите овие луѓе беа искрени и со внимание одговараа на моите прашања и трпеливо ги слушаа моите коментари.

Како и да е, средбата со луѓето кои ја посетуваа адвентистичката црква и ја проучуваа Библијата најмногу ме импресионираше. Еве зошто. Првата средба со овие луѓе всушност беше со брат му на еден мој добар другар од детството. Човекот го познавав со години, бидејќи живеевме во иста зграда и, што е мошне важно, имав доверба во него. Тој летен ден 1990 год. така седејќи на една од клупите од маалото јас иницирав разговор на тема религија. Поточно, накратко го запознав со мојата потрага по нешто повеќе во животот, нешто повозвишено.

Морам да признаам дека неговите коментари на моите забелешки за Библијата и за постоењето на Бог, а посебно забелешките за Божјиот карактер, не ми се допаднаа од проста причина што се разликуваа од моите. Дури на моменти во текот на разговорот човекот ми изгледаше помалку ограничен во сфаќањата. Мислев дека тоа е последица на читањето на Библијата и одењето во црква, односно врзувањето за една религија. Меѓутоа, кон крајот на разговорот тој рече нешто што беше почеток на едно ново поглавје во мојот живот.

Имено, тој ме предупреди дека верувањето и практицирањето на феномени опишани во парапсихолошката литература (повикување на мртви - спиритизам, магии, гледање во карти, итн.) може да има фатални последици по моето здравје, па и живот. Иако никогаш немав искусено некој од погоре опишаните феномени, ниту пак имав желба тоа да го сторам, туку напротив се клонев од такви нешта, сепак тоа предупредување ме стресе. Со години после овој разговор имам сретнато на десетици луѓе, кои од оваа или онаа причина по своја волја се вклучиле во такво нешто, чиј живот станал „пекол“ на здравствен план (и физички и ментално), семејните односи достигнале точка на мрзнење, или кратко речено, животот им станал неиздржлив. Такви последици не би посакал никому.

Но заедно со ова предупредување, мојот соговорник ме потсети дека Бог е далеку помоќен и подобар отколку што јас дотогаш си мислев. И не само тоа, туку и дека е спремен да одговори на молитвите на луѓето. На крајот од својот говор за молитвата, мојот соговорник постави предизвик пред мене: обиди се и увери се. Или со други зборови, моли се и види што ќе се случи.

Ова последново за молитвата, иако познато како искуство кое во мојот живот не се „прослави“, сепак остана најдлабоко врежано од се што дотогаш беше кажано. Разговорот се заврши, обајцата си заминавме на своја страна и животот си продолжи со својот тек. Но за мене, ова беше почеток на еден процес во кој полека се запознавав со Бога, онаков каков што навистина е.

Тоа лето се случуваше нешто што не можам да го заборавам. Под влијание на овој разговор во комбинација со некои околности кои се случуваа тогаш, јас започнав да се молам на Бога. Тука морам да нагласам дека тоа не беа некои напамет научени зборови кои некој претходно ги подготвил, туку спонтан разговор со Бога. Едноставно излевање на она што е во срцето. Како резултат на овие молитви или разговори со Бога беше една внатрешна радост дека она по што копнеев е конечно блиску, на дофат на раката. Оној внатрешен порив кон нешто повозвишено конечно наоѓаше свој одоговор во новиот пријател кој го запознавав, Бог.

Меѓутоа, ова не беше крај на мојата потрага, туку почеток на нешто величенствено што трае до ден денешен. Имено, иако разговорите со Бога (молитвата) беа еден од најубавите мигови од денот за мене (и сеуште се), сепак имав потреба повеќе да дознаам за Бога. Во текот на молитвата и по неа бев сигурен дека Бог ме слуша и благонаклонето ме води низ животот, но желбата за едно поцврсто пријателство во кое конкретно ќе го чујам Неговиот глас и мисли се повеќе се зајакнуваше. Исто така, сакав повеќе да дознаам за Него: кој е тој, каков е, кои се Неговите планови за мене, моето семејство, роднини, пријатели?

Оваа желба подобро да се запознае Бог беше забрзана на еден невообичаен начин. Во тој период бев четврта година во средното училиште и го изучувавме предметот „Историја на филозофијата“. Професорот сакаше да го избегне клишето на едно досадно предавање во кое тој само би зборувал, а учениците би ги броеле минутите до завршетокот на часот. Затоа тој ни постави прашање, односно предизвик за дискусија: Дали постои Бог?

Всушност тоа беше една чудна дискусија во која професорот ги прозва да станат учениците кои веруваат во Бога да дискутираат со него. Станавме неколкумина од нас. Тоа беше интелектуален дуел на еден начитан агностик (професорот) и неколкумина ученици кои го имаа само своето внатрешно осведочување дека Бог постои, заедно со некое магловито познавање на библиското учење обоено со некои чудни примеси на вонбиблиски традиции. За мене ова беше прилика да осознаам колку малку знам за Бога, иако искрено му верував и имав активен молитвен живот. После ова искуство цврсто решив да откријам што повеќе за Бога и неговиот карактер.

Логично ми беше да му се обратам на мојот пријател од адвентистичката црква и да побарам помош во мојата потрага по повеќе информации за Бога. Велам логично, оти нашиот последен разговор остави неизбришливи импресии на мене и оттогаш моето искуство со Бога стана побогато и исполнето со радост. Накратко, му верував на човекот бидејќи теоријата која ја читал во Библијата беше потврдена (и тоа како) во моето искуство. Ако тоа го прочитал во Библијата и го чул во адвентистичката црква во миговите на проучување на Библијата, тогаш тој беше вистинскиот човек кој можеше да ми помогне.

Мојот пријател ми го понуди курсот на Дописната библиска школа како одличен почеток во подоброто запознавање на Бога и неговото слово - Библијата. Овој настан одбележа едно ново поглавје во мојот живот, кое би го нарекол период на просветлување. Дописниот курс, еден необично интересен феномен, постепено ме воведуваше во основните теми од Библијата и даваше прецизни и јасни одговори на многу битни прашања. Темите како што се: кој е Бог и која е суштината на Неговиот карактер, Неговиот однос кон човекот, Неговите планови за човештвото, зошто е битно да се верува во Бога, како да се живее животот во полнина, зошто смрт и што по неа, беа неколкуте од вкупно 24 кои ме воодушевија. Имав чувство како некогаш мојот тесноград поглед на Бога, луѓето и воопшто животот се шири и досега до дотогаш невидени граници. Мојот однос со Бога доби на квалитет. Претставата за Бога стана појасна, и што е невообичаено во животот, некако станав поблизок со Него. Обично кога некого ќе почнете да го запознавате подобро, тоа значи зголемување на веријатноста пријателството да западне во криза или дури да се растури. Во овој случај беше токму спротивното.

Во исто време заедно со братот на мојот пријател, инаку мој добар другар уште од детство, почнавме да се среќаваме со пасторот на Адвентистичката црква во Скопје и да бараме уште повеќе одговори од Библијата за прашањата кои постојано навираа. Овие средби ги паметам како нешто посебно. Мојот пријател и јас видовме во пасторот не само еден човек кој од Библијата спремно одговара на сите наши прашања, туку и еден пример на продуховена личност. Мирот, сигурноста во Бога кои зрачеа од пасторот и импресијата дека човеков знае зошто и како се живее животот беа уште една потврда дека проучувањето на Библијата - Светото писмо резултира во вакво нешто.

На покана од мојот другар, кој веќе неколку месеци ги посетуваше богослужбите во Адвентистичката црква во Скопје, почнав да доаѓам еднаш седмично и тоа во службите наменети за оние кои се почетници во проучувањето на Библијата. Моите први импресии беа предизвикани од одлично подготвените предавања од Библијата и пријатните верници, чија љубезност извираше спонтано и неусилено. Како човек кој веќе имаше некое искуство со Бога и во проучувањето на Библијата беше интересно да се сретнам со непознати луѓе, но во исто време толку блиски поради заедничкото верување во истиот Бог. Ова беше дијаметрално спротивно од она што кружеше и можеби се уште кружи како груба лага дека адвентистите се неморални луѓе, секта чии членови се подложуваат на разни морбидни обреди кои завршуваат со одземање човечки живот, и какви ли не други невистини. Напротив, овие луѓе ме импресионираа со својата висока моралност во речникот, однесувањето и ставовите. И ова се повторуваше кога и да дојдев на служба. Секој просечно интелегентен човек може да забележи или насети кога некој глуми. Но ова не беше случај со овие луѓе. Тие беа необично конзистентни.

После неколку седмици почувствував дека ми е потребно почесто да доаѓам во црква на проучување на Библијата и да бидам во друштво со верниците кои, иако не ги бев запознал формално (име, професија, семејство, години, интересирања, итн.), некако се повеќе ми беа блиски. Овие служби ми стануваа се позначајни поради радоста и воодушевувањето предизвикани од проучувањето на Библијата, заедничките молитви, песни на слава на Бога и духовноста на луѓето. Ова беше круна на сето она што ми се случуваше последните месеци. Прво започна како едно интимно искуство со Бога кое резултираше со подлабоко навлегување во библиските вистини и одењето во црква. Како поминував низ ова искуство, како еден целокупен процес, си помислував колку ова се разликува од искуството кое го имав со претставниците на другите верски заедници. Мојот заклучок беше дека начинот на кој адвентистите ја проучуваат и толкуваат Библијата толку директно и јасно, без икаква примеса на човечка традиција или измислици, за разлика од оние со кои се среќавав пред тоа. Последователно и многу битно беше што резултатите од заклучоците донесени на база на едно такво проучување на Библијата беа потврдувани во пракса; како во моето така и во искуството на другите во Адвентистичката црква. Сериозно посакав да бидам дел од црквата.

Тоа резултираше во сериозно размислување да се крстам со библиско крштевање. Веќе бев дознал од Библијата дека тоа е Христова заповест за секој оној кој ќе поверува, но исто така крштевањето е потврдено со Неговиот пример. Бидејќи Библијата ова го опишува како сериозна прилика во која човекот видливо и надворешно го признава она што е во неговото срце, но во исто време почеток на еден живот како следбеник на Исуса Христа, не сакав да избрзам. Да си признам, бев помалку и збунет, да не кажам исплашен, пред оваа голема одлука. Ми навираа мисли: дали не ќе погрешам ако се крстам, да не сум само моментално импресиониран, дали е ова вистинската црква, што ќе кажат моите блиски, другари, познаници? Како крштевањето и станувањето адвентист ќе се одрази на мојот иден професионален живот, семејство?

Од друга страна, Бог силно работеше на одговорите на горепоставените прашања. Тој постојано ме уверуваше преку читањето на Библијата дека крштевањето и приклучувањето на Адвентистичката црква е вистинска работа. Пред мене се редеа личности од Библијата кои решиле во своите животи да го следат Бога: Исусовите апостоли Петар, Јован, Павле, мисионерот Варнава, Марија Магдалена и многу луѓе кои не се споменати во Библијата по име. Добро друштво, нели? И некои од овие луѓе не така лесно и преку ноќ се одлучиле за Христа. Исто така, Бог во мислите ме потсети на сето она што се случуваше во мојот живот во изминатите неколку месеци. Комбинацијата на лично искуство во запознавањето на Бога преку молитва и Неговото делување во мојот живот со проучувањето на Библијата и посетувањето на службите во Адвентистичката црква беше нешто оригинално и, очигледно, ги надминуваше нештата како единечна импресија, влијание на силно сугестивна личност или психологија на хор (донесувате одлука затоа што тоа го прават и другите). Што е можеби најбитно, Бог јасно ми ги претстави своите ветувања за иднината: славното Второ Христово доаѓање и вечен живот во заедница со Бога. Тоа беше проследено со ветувањата за Негово водство и во овој живот.

Имав чувство дека ми е претставено нешто што никој и никаде не може да го понуди освен Бог. Бог моќно ми го даде ова до знаење. Секако дека имав и се уште имам право да го одбијам Неговиот предлог, но тогаш, како и сега, знаев дека ако Го одбијам Бога целиот свој живот ќе знам дека постои еден поубав и поквалитетен живот за живеење а јас тоа го пропуштам. Зошто, си велам, животот да ми помине во жалење кога тоа можам да го имам сега и овде? Оваа вистинска духовна борба траеше две седмици. Конечно, Бог победи во мојот живот. Решив да тргнам по Христа, макар и небото нека се сруши, оти Оној кој не знае за пораз и страв ќе биде секогаш со мене.

Сега, кога од дистанца на петнаесет и повеќе години ќе погледнам на ова искуство и оваа одлука, не жалам. Напротив, го чувстувам истото возбудување, ги имам истите Божји ветувања на ум, и што е уште поважно, сето тоа е збогатено со петнаесет години искуство како христијанин-адвентист. Интересно е дека духовноста или тој однос на лично познанство со Бога се одразува на целокупното човеково живеење: роднински врски, пријателства, брак, професија, буквално се. Кога ќе направам споредба со претходниот период на живот без Бога, се е некако поквалитетно, побогато, подлабоко, основано на повисоки и постабилни морални начела. Со ова не тврдам дека во животот на еден Христов следбеник нема проблеми. Меѓутоа, разликата е во тоа што имате Некој кој е секогаш со нас кој ни дава победа над се. Ми се чини нема ништо послатко на овој свет од тоа искуство, вкус на победа и благослов кој доаѓа како решение на еден проблем. Како христијанин, мојата религија не е бегање од реалноста, туку соочување со неа!

Понекогаш си помислувам: што ли ќе се случеше со мене доколку не одговорев на тој повик од Бога пред петнаесет години? Ќе почнам така да си размислувам: разни ситуации, комбинации, каде би можел сега да бидам, со што би се занимавал? Што и да помислам, каде и да отиде умот со помош на фантазијата, со секоја ситуација која ќе ми падне на ум, уште на самиот почеток, морници ме лазат бидејќи во тој живот го нема Бог.

Што подолго сте со Бога се повеќе го запознавате и се повеќе сте уверени дека сте на вистински пат. Сликата за Бога, која Тој самиот ми ја открива уште од почетокот на моето искуство, проучувајќи ја Библијата, станува се појасна и побогата. Ова е, би рекол, круцијално за еден христов следбеник. Да се има вистинска слика за Бога е основата на водење вистински живот во Христа: богат, победоносен, исполнет, радосен, конечно и вечен живот со Бога.

Меѓутоа, ова не е можно без активно и посветено проучување на Светото писмо. Затоа пред вас, драги читатели, ставам предизвик, како што тоа го чинам и пред себе секој ден. Таа мисла се наоѓа во еден текст од Библијата. Псалм 34,8: „О вкусете и видете колку Господ е добар, благословени се оние кои бараат засолниште во Него“. Животот на вера во Бога е лична и непозајмлива работа. Ова овде е мое искуство со Бога. Доколку вие исто така го чувствувате истиот повик/немир од Бога, Ве повикувам да ја отворите вашата Библија и вашето срце кон Бога и ќе видите колку Господ е добар. Сигурен сум во тоа!

	Иван Миланов - Вања Искусете го Бога Што подолго сте со Бога се повеќе го запознавате и се повеќе сте уверени дека сте на вистински пат. Сликата за Бога, која Тој самиот ми ја открива уште од почетокот на моето искуство, проучувајќи ја Библијата, станува се појасна и побогата. Ова е, би рекол, круцијално за еден христов следбеник

Дизајн на сајтот и подготовка на дел од текстовите: Лазар Томовски. Веб дизајн и веб програмирање: Тони Матев
Лектура и подготовка на дел од текстовите: Никола Тасевски. Коректура: Драган Лазески. Одговара: Михајло Гурев